Καλώς ήρθατε στη νέα εποχή του live concert streaming. Με την πανδημία να έχει καταργήσει (κυριολεκτικά) την πιο βασική και προσοδοφόρα πηγή εισοδήματος των μουσικών -τις συναυλίες- και με ένα ολόκληρο κλάδο επιχειρηματιών, τεχνικών, ανθρώπων που εργάζονται στο entertainment, να έχουν χάσει τη γη κάτω από τα πόδια τους, είναι σχεδόν αναμενόμενη η εικόνα της …κινούμενης άμμου πάνω στην οποία προσπαθεί να ισορροπήσει αυτήν την εποχή ο χώρος. Live concert streaming: επί πανδημίας, ο όρος άρχισε να διαδίδεται με φόρα σε όλη την υφήλιο βάζοντάς μας έναν ακόμα άγνωστο αγγλόφωνο όρο στην καθημερινότητά μας.
Κι ενώ εμείς, εδώ, ούτε που είχαμε προλάβει ακόμα να ανοίξουμε το λεξικό, έφτασε στα αυτιά μας το «νέο» για τον χαμό που έγινε σε ένα από τα πρώτα επί πληρωμή live streaming events στην Ελλάδα, τη συναυλία του Θανάση Παπακωνσταντίνου τον περασμένο Σεπτέμβρη, από μια νέα εταιρεία (νέα στο streaming) την estage live. Μπήκε τόσος κόσμος (ακούσαμε τότε), που κράσαρε το σύστημα. «Η πλατφόρμα δέχτηκε επίθεση συντονισμένα» μας είπε ο Παναγιώτης Λεϊμονίτης, συνιδιοκτήτης και μέλος της ευρύτερης ομάδας των 11 μελών που στηρίζουν την estage.
Λογικό. Νέα εφαρμογή, νέα εταιρεία, άρα πολλοί αστάθμητοι ακόμα παράγοντες στο πρώτο μεγάλο streaming event που έγινε στην Ελλάδα. Όμως το θέμα είναι, ότι η διαδικτυακή προσέλευση ξεπέρασε τις προσδοκίες όλων. Λες και όλοι ήταν «σαν έτοιμοι από καιρό». Να δώσουν το αντίτιμο των 5 ευρώ και να δουν τον Θανάση και την ομάδα του από την …πολυθρόνα τους –ε, δεν το λες και αυτονόητο ακόμα και για το πιο φανατικό κοινό.
Ένα λεπτό όμως, να πάρουμε μια ανάσα πριν αρχίσουμε να θριαμβολογούμε: Όταν λέμε εν Ελλάδι «πολύς κόσμος μπήκε» τι εννοούμε; Πόσος δηλαδή; «Πάνω από 5.000 εισιτήρια» είναι η απάντηση.
Πάνω από 5 χιλιάδες εισιτήρια για ένα πρωτόγνωρο διαδικτυακό event, σε μια εποχή δύσκολη και για ένα κοινό που δεν έχει συνηθίσει να πληρώνει για τις διαδικτυακές του βόλτες, είναι όντως μια πολύ ενθαρρυντική εκκίνηση, που σίγουρα χαροποίησε και την estage και -φαντάζομαι- και τον ίδιο τον Θανάση. Και όχι μόνο.
Γιατί όλο αυτό, έκτισε γρήγορα (όπως κατάλαβα) και μια αύρα μεγάλων προσδοκιών, που εν καιρώ κλεισίματος, φόβου, κοινωνικής απόστασης, έδινε μια κάποια λύση. Βέβαια οι πιο γειωμένοι μουσικόφιλοι, παρέθεσαν ένα σωρό λόγους για την επιτυχία της συγκεκριμένης συναυλίας (είχε να εμφανιστεί πολύ καιρό ο Θανάσης ή το κοινό του είναι πολύ συγκεκριμένο κλπ. κλπ.) αλλά παρόλα αυτά, όταν κάτι αρχίζει έτσι, με φόρα, βλέπεις ελπίδα φωτός στην άκρη του τούνελ…
Τρεισήμισι μήνες μετά από εκείνο το πρώτο streaming «μπουμ» με τον Θανάση, κι ενώ όλα τα μηνύματα, από το εξωτερικό (και το εσωτερικό) λένε ότι το νέο διαδικτυακό …δώρο είναι εδώ για να μείνει, το εν Ελλάδι τοπίο παραμένει τόσο θολό, όσο και το Τοπίο στην ομίχλη. Τα μηνύματα από τον χώρο των καλλιτεχνών φτάνουν αντιφατικά, πολλές φορές θυμωμένα, η τηλεόραση έχει αναλάβει ρόλο εργοδότη «αλλά στο τσάμπα» -όπως μου είπαν πολύ χαρακτηριστικά- με νέες μουσικές εκπομπές που καθημερινά οργανώνουν σόου και αφιερώματα, ενώ οι πιο συντονισμένες προσπάθειες για σειρά από live streaming, όπως εκείνη που σκεφτόταν να κάνει λ.χ. το «Γυάλινο», έπεσαν στο κενό.
«Θα κάναμε ένα live streaming κάθε εβδομάδα» μας λέει ο Άγγελος Σφακιανάκης (υπεύθυνος προγράμματος στο Γυάλινο). «Ένα αφιέρωμα στον Καλδάρα με τη συμμετοχή πολλών τραγουδιστών -αλλά… το αποτέλεσμα (από τον γύρο των συνεννοήσεων που έκανε με τους υποψήφιους καλλιτέχνες ) ήταν απογοητευτικό. Συν του ότι είδαμε το αφιέρωμα στην τηλεόραση, από τον Νταλάρα και την Γλυκερία», μας είπε.
Όχι ο χώρος της μουσικής δεν είναι όσο θα έπρεπε …συμπαγής. Και δεν είναι μόνο ο πολύ πιεστικός (!!!) οικονομικός παράγοντας που σπέρνει ζιζάνια και αποκλείει πειραματισμούς. Είναι και η εγγενής επιφυλακτικότητα που έχουν όλοι οι άνθρωποι μπροστά σε μια νέα πραγματικότητα, σε μια νέα δυνατότητα, με τα όποια ελαττώματά της-που δεν είναι και λίγα.
Ένα λάιβ σέσιον είτε είναι ζωντανό είτε on demand (που σημαίνει ότι μαγνητοσκοπείται και ο θεατής μπορεί να το δει και σε άλλη χρονική στιγμή) σημαίνει ότι η μπάντα παίζει άνευ θεατών. Ντύνονται όλοι, στολίζονται, φτιάχνουν φώτα, ήχο, στήνουν κάμερες και παίζουν στο πουθενά. Διάδραση μηδέν. Κλίμα μηδέν. Μα αυτό δεν είναι μια από τις βασικές προϋποθέσεις και στόχους ενός λάιβ; Κοινό και καλλιτέχνες, μαζί, στο άρμα μιας υπερβατικής εμπειρίας;
«Απ’ αυτή την ιστορία, λείπει εντελώς το μεταφυσικό κομμάτι της ανθρώπινης φύσης» λέει η Αναστασία Μουτσάτσου (συμμετείχε σε φιλανθρωπικά live streaming που οργανώθηκαν τελευταία). «Όλα επαφίενται στο τεχνικό κομμάτι. Αλλά δεν είναι αυτό το ζητούμενο σε μια συναυλία –ούτε για μας, ούτε για το κοινό».
Η αλήθεια είναι ότι πολλά καταξιωμένα ονόματα, όπως ο Μάλαμας ή ο Αγγελάκας λ.χ., αρνούνται να μπουν σ΄αυτή τη διαδικασία γιατί «απλά δε θέλουν, δεν τους αρέσει». Ακούγεται ότι προς το παρόν το ίδιο ισχύει και για την πλειοψηφία της …παλιάς φρουράς των τραγουδιστών -αλλά αυτό το «προς το παρόν», πρέπει να το υπογραμμίσουμε. Αντίθετα, ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου ετοιμάζεται για ένα ακόμη live streaming, ενώ άλλοι καλλιτέχνες της «Αρτύς», (όπως οι αδελφοί Στρατάκη λ.χ. που έκαναν ένα live streaming στις 27/12) είναι πιο φιλικοί και ανοικτοί στη νέα αυτή δυνατότητα.
Όμως ένα είναι το γεγονός: Επιφυλακτικότητα ή αισιοδοξία για το μέλλον της νέας πλατφόρμας, η κινητικότητα στο συγκεκριμένο πεδίο βαίνει σταθερά αυξανόμενη μέρα τη μέρα. Μια ματιά να ρίξει κανείς στο σάιτ της estage, θα δει μπόλικα προγραμματισμένα μουσικά streaming –και όχι μόνο. «Είναι μια καλή διέξοδος για τους καλλιτέχνες γενικότερα» μας λέει ο κ. Λεϊμονίτης «μία νέα μέθοδος επικοινωνίας που ο κάθε δημιουργός την προσαρμόζει στο δικό του σκεπτικό. Μπορεί να το κάνει ακόμα και μέσα από το Iphone του, μουσική και εικόνα, όπως θα έπαιζε στο στούντιο του. Όταν έχεις ορχήστρα χρειάζεται μεγαλύτερη υποδομή, όπως όταν ηχογραφείς σε στούντιο -μόνο που εδώ, εκτός από τον ήχο, μπαίνει και η εικόνα».
«Οι νεότερες γενιές καλλιτεχνών» λέει ο κ. Λεϊμονίτης «που είναι πιο εξοικειωμένες με την τεχνολογία και σαφώς πιο ανοικτές στον πειραματισμό, δεν το έχουν σε τίποτα να καλέσουν δυο φίλους τους στο σπίτι, να παίξουν και να κάνουν ένα μικρό τζίρο –έστω και κάτω από 1000 ευρώ. Όμως είναι κάτι» λέει. «Εμείς ανοιγόμαστε πλέον περισσότερο και ξεκινάμε και το κεφάλαιο σινεμά. Και θέατρο. Είναι ένας νέος τρόπος διάθεσης του έργου των καλλιτεχνών και όσο περνάει ο καιρός, τόσο καλύτερα πηγαίνουμε. Έχουμε φτάσει πλέον τα 25.000 μέλη στην πλατφόρμα μας».
Κάποιο ουσιαστικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν ως νέα εταιρεία; Ως νέα κατάσταση στο χώρο; «Το ΦΠΑ. Τεράστιο πρόβλημα. Στα λάιβ είναι 6%, ενώ στο streaming 24%. Κατά τα άλλα είμαστε μια ομάδα έντεκα ανθρώπων με διαφορετικές ειδικότητες ο καθένας –μουσικοί, developers, φωτιστές, τεχνικοί ήχου κλπ.- και μπορούμε να ανταπεξέλθουμε στις διαφορετικές απαιτήσεις που έχει το live streaming».
Πιο αισιόδοξος για τον τομέα θέατρο είναι ο Άγγελος Σφακιανάκης του «Γυάλινου». «Το κοινό του θεάτρου που είναι και μεγαλύτερο ηλικιακά, φαίνεται να έχει μια σταθερότητα στο live streaming, με αποτέλεσμα να μπορούμε να προγραμματίσουμε παραστάσεις (σ.σ. προγραμματίζεται η «Συνοικία των Αγγέλων» για μετά τις γιορτές). Δεν ισχύει όμως το ίδιο για τη μουσική -εκεί περιμένουμε ακόμα να δούμε. Άλλο το κοινό της μουσικής, άλλο του θεάτρου».
Μέρες εγκλεισμού με όλες τις οθόνες ανοικτές και τη ζαλάδα των γιορτών να μπαίνει στα σπίτια μας, κυρίως μέσα από τα εορταστικά σόου και τις μουσικές εκπομπές των καναλιών. Πολλοί (που είναι και έξω από το χώρο) θα αμφισβητήσουν την πιθανότητα να στηθεί κανείς εμπρός απ΄το laptop του για να δει ένα live, το οποίο μάλιστα έχει και εισιτήριο. Δικαιολογημένη η αμφιβολία.
Γιατί όλη η βιομηχανία της μουσικής αυτή τη στιγμή, προσπαθεί να βρει νέες μεθόδους και πρακτικές, ώστε να πείσει τον ακροατή ότι το live streaming -που ξεπηδάει μέσα από νέες εταιρείες κάθε μέρα- αξίζει τα χρήματα του. Το digital σόου έχει τα μειονεκτήματα του, έχει όμως και δυνατότητες που το λάιβ δεν τις παρέχει. Ένα παράδειγμα μόνο και τελειώνουμε. Όταν η βραβευμένη με Grammy Brandi Carlile έκανε live streaming τον περασμένο Οκτώβριο (μέσα από την πλατφόρμα Veeps), η συναυλία διακόπηκε για κάμποση ώρα γιατί η τραγουδίστρια …υπέκυψε στην επιθυμία των φαν της για ένα 30λεπτο Q+A -δηλαδή παιχνίδι ερωταπαντήσεων- που έπιαναν από το πώς πέρασε την καραντίνα, μέχρι το νέο της βιβλίο. Στο τέλος, η μπάντα έπαιξε και το happy birthday για τα γενέθλια μιας φαν που είχε τον τρόπο της να το ζητήσει.
Αυτά από το εξωτερικό. Εμείς έχουμε ακόμα δρόμο μπροστά μας.
