Λέξεις κοφτές απόψε. Σαν και να διαβάζουμε τις ειδήσεις της ημέρας από οτοκιού που τις περνάει μπρος στα μάτια μας, σαν και με την ανάγνωσή μας να ενημερώνουμε ένα κοινό πεινασμένο, διψασμένο για καθοδήγηση. Σαν και να ορίζουμε την ατζέντα μιας κοινωνίας με σημάδια λύσσας στο βλέμμα, με συμπτώματα παραίτησης στο σώμα. Είμαστε το απέναντι των καναπέδων σας, είμαστε οι λέξεις-κλειδιά που θα σας κάνουν ζόμπι, είμαστε η φωνή του δελτίου των οχτώ. Δείτε μας ως το τέλος. Δείτε μας ως το «καληνύχτα και καλή τύχη σας».
Έγραφε ο Γκυστάβ Λε Μπον στην «Ψυχολογία των Μαζών» ότι η μάζα αποτελείται από άτομα που συγχωνεύονται σε μια ενιαία οντότητα σκέψης και συναισθήματος. Πάνω σ’ αυτό πατάμε κάθε στιγμή που σας στέλνουμε μια πληροφορία που θέλουμε να γίνει είδηση. Πάνω σ’ αυτό ορίζουμε το viral της εποχής σας. Ένα ξεκούμπωτο πουκάμισο στον εμβολιασμό, μια μακέτα για την ανάπλαση ενός λόφου, τα ψώνια ενός υπουργού σε ένα κατάστημα, το drama-κλάμα ενός άλλου, οι γκαζιές με enduro της πρώτης κυρίας… Στο zoom out ενός ανεξάρτητου παρατηρητή εύκολα θα γίνει κατανοητό ότι δεν έχει σημασία η ανυπαρξία της είδησης αλλά η ύπαρξη της μάζας που θα την δεχτεί ως την πραγματική είδηση.
Μια γυναίκα βγαίνει και μιλάει για το βιασμό της σε νεαρή ηλικία από στέλεχος της ομοσπονδίας στην οποία ήταν αθλήτρια. Μια γυναίκα νικάει φόβους και τρέμουλα και εφιάλτες και άγρυπνες νύχτες και πατριαρχίες και γείτονες και οικογενειακά τραπέζια και την χώρα της και τον κόσμο ολόκληρο. Κι η φράση που γίνεται είδηση, η ερώτηση που γίνεται τίτλος, τα γράμματα που κάνουμε bold ποια είναι; «Τώρα το θυμήθηκε; Γιατί τώρα; Τόσα χρόνια γιατί δεν είπε τίποτα;»
Γράφει ο Γκυστάβ Λε Μπον στο ίδιο βιβλίο ότι όσο ουδέτερη κι αν τη φαντάζεται κανείς, η μάζα βρίσκεται αρκετά συχνά σε μια κατάσταση γεμάτης προσδοκία ετοιμότητας, ευνοϊκή για την υποβολή. Με όρους παρόντος, είστε όλοι ένα κλικ μακριά, μια δημοσίευση απόσταση απ’ τον μαζικό παροξυσμό της διασποράς μιας μη επιβεβαιωμένης, μη διασταυρωμένης είδησης. Προσδοκάτε στο fake που θα διασπείρετε, στο άρρωστο που θα εξορθολογήσετε, στο μουχλιασμένα συντηρητικό που θα στηρίξετε. Κι εμείς, οι διαμορφωτές της κοινής γνώμης είμαστε εδώ για να σας το δώσουμε.
Ένα κορίτσι είκοσι χρονών λέει για το βιασμό της όταν ήταν 11 από τον προπονητή της. Και βγαίνει αυτός και μιλάει για συναίνεση, για συμφωνία, για μελλοντικούς γάμους. Κάνει επίθεση –ως άμυνα βέβαια- σε όλους που ανακάλυψαν ξαφνικά μια ιστορία χρόνων. Και δε λέει πουθενά για ηλικία, πουθενά για ένα παιδί, πουθενά για μια ύπαρξη που θα ‘πρεπε άθραυστη να είναι, μα τόσο εύθραυστη -κι εν τέλει, εξαιτίας του χίλια κομμάτια- από τότε και για πάντα ίσως. Και εμείς του δίνουμε λόγο και βήμα να ακουστεί. Μια συνέντευξη κι άλλη μια… Όχι προς υπεράσπιση του ίδιου. Προς χαύνωση της μάζας. Είδηση τα λόγια του, όχι η παγιωμένη πρακτική μια κοινωνίας που καλύπτει την πράξη του.
Λέξεις δίχως γωνίες απόψε. Στην πτώση σας δεν έχει από πού να πιαστείτε. Σας κοιτάμε στα μάτια και επιβάλλουμε το τώρα και το αύριο. Στο κάτω μέρος της οθόνης μπαίνει ως λεζάντα η φράση που μπορεί να χαρακτηρίσει το υπόλοιπο της ζωής σας. Της όποιας ζωής σας. Αυτής που νομίζετε ότι ορίζετε. Κοιτάξτε καλά, αποστηθίστε τη! Σε έναν τυχαίο έλεγχο, ίσως, αν τη θυμάστε, ίσως και να τη βγάλετε καθαρή.
Ήταν οι ειδήσεις των οχτώ. Καληνύχτα και καλή τύχη σας.
*Το κείμενο γράφτηκε ακούγοντας το soundtrack της ταινίας “Good Night, and Good Luck”. Η μαγική φωνή της Dianne Reeves, ο τζαζ ήχος, η ιστορία πίσω απ’ την ταινία με κάνουν ακόμη να γράφω ελπίζοντας ότι στο τέλος δε θα νικηθούμε. Τουλάχιστον όχι όλοι.